یـالـنگـیـتـمـاچ لـار (اشتباه انداز ها)
یالنگیتماچ لار که معنای تحت لفظی آن اشتباه انداز ها میشود بخشی از ادبیات
عامیانه ترکمن ها را تشکیل میدهند . یالنگیتماچ لار جملاتی هستند که صرفا
برای تربیت زبان کودک و روان شدن بین او به کار میروند , جملاتی پیچیده با
کلماتی سخت برای تلفظ که کودک پس از چندین بار تمرین میتواند به
راحتی آن را بیان کند تا زبانش روان شود . در این کلمات حروف سکته آور
پشت سر هم تکرار می شوند تا گوینده را به اشتباه حافظه نیز موثرند.
یالنگیتماچ لارها از لحاظ مضمون, اکثرا جملات بی محتوایی هستند
و آنچه مهم است ترکیب کلمات و شکل ظاهر آن است ,
به طور مثال در این جملات محتوایی قابل تاملی نیست.
شویری توقماقلا مالی تو قماقلا ماسنگدا توقما قلامالی توقما قلا سنگده توقما قلامالی.
ترجمه: این زمین را با چوب ( چوب مخصوص صیادان ) باید کوبید و اگر نکوبی هم باید کوبید.
اماتکرار کلمه " توقما قلاما " که حرف مکرر در آن زیاد است , تلفظش را سخت میکند
و بیان کردن آن امتحانی برای زبان است . چند نمونه از یالنگیتماچ لار :
1: بـو جـاغـاز بـو غـدایـنگ تـو غـالـانـاغـارجـا دیـغنی / ایـن گـندم کـوچیک چـه خــوب
مـی غـلتد.
2: ده گیرمنه گیردیم سیردیم سوپردیم سیلکینیب چقدیم / وارد آسیاب شدم , تراشیدم,
جارو زدم ,به خود تکانی دادم وبیرون آمدم.
3: آلـتـی پاتـلـاق آلـتی سـی دا اتلـی پـاتـلاق / شش تا هندوانه کوچلو نارس و هر شش
گوشتی .
4: اتـلی ارکـک آلـتی سـی نـیـنگ قـولـتیـغی اتلی ارکک / شش مرد و زیر بغل هر شش
گوشتی است.
5: بـیـر چـمـچه چـوربـا شـورجـا سرچـانـگ چـورباسی / یک ملاقه آش از گوشت خوشمزه
گنجشک
6: یدی گیم یدی ئیلدیز یدی قونار یدی گوچر سـاناسـام ثـوابـی بار / هفتگانه , هفت ستاره,
هفت تا مـیرود هفت تا مینشیند , شمردنش ثواب دارد
7: چـویچا چویجیک بردیم چویجه چویجیک چینمه دی / شکلاتی به جوجه دادم , جوجه
شکلات را نجوید
8: بـیش بـیشم بـیشمه لـشمز میـشین / پــخـتـنـی ام نـمی پـزد .
9: ساری میشیگینگ آیاغینا ساری یوپک چولاشمزاق بولار میشین / به پای گربه زرد رنگ
نخزرد نمی پـیچنـد.
10: شاتیرداسا – دا قربان جان آقنگ ساچی شاتیرداسین / اگر قرار است شت شت صدا
کند,بگذار موی قربان جان آقا صدا کند .
دگیرمنه گیردیم سیردیم سولدیم سیلکینیب چیقدیم....درسته؟
سولدیم ناما سوپردیم...
سه بار تکرار کن
س ادی جان ناجره قورقین اوتینگ می بی یازن زاد لنگ نمه اولی کلمله هی دیرلجگ می.شینه بیر نوع تهاجم پرهینگی دیلیان دیر دوس دوشنیگلی می
ع س بنی داداش قاوه کوک قورغینگ
دیلیمیز راحت آیلانسین دیب...



واللا بیزا گیشّیلیگدان شینیاناق زادلاری آیدیردیلا
تهاجم پرهنگی
منا شیلاردا تهاجم گوراموق
عالی داداش بعدا بیا بعدا اتاق قشنگ آموزش بده
ممنون دادا

به روی چشم
ولیییییی آموزشش ... میدونی که خرج داره
مر30 دادا. . . عالی بود.
خواهش میکنم داش

نظر لطفته داش
حالا چندتاشو تونستنی بگی؟؟؟
سلام.الله قوات برسین
موردهای 3و7و10 زیادتکرارمیشن بخصوص طویلر ده
والیکم السالام,دین اسلام قوات

اره بچه ها هم تو اون عروسیا چه شوقی دارن واس گفتن اونا,
حالا مثالای مثل این زیادن اینجا فقط چندتا شو اوردم
خیلی جالب بود اقای قرنجیک!خیلی وقت بود پست ترکمنی نداشتیم!ممنون
نظر لطفتونه
خواهش میکنم,حالا بازم اگه همچین مطلبایی یافتم میذارم تو وبلاگ...
باسلام
مرکز تحقیقات بوعلی سینا اقدام به تشکیل کارگروه های تحقیقاتی در زمینه های علوم پزشکی نموده است . لذا از تمامی دانشجویان دانشگاه که علاقمند به عضویت و مشارکت در فعالیتهای این مرکز هستند دعوت به عمل می آید. جهت کسب اطلاعات بیشتر به آدرسwww.smcrnkums.blogfa.com مراجعه نمایید.
باتشکر [گل]
خیلی دمت خیژ حال کردم با مطلب ات
حواس واسه آدم نمی ذارن (گیلکی وبندری)که قبلیه من بودم.یادش بخیر ساغر هم نیست رفته مهمونی وگرنه میگفت دریا بیا اینارو جم کن وگرنه (باشلرنه بیر چمچه قان بولین ها)
سلااااام آرمانگ الله قوات
حیف که نمیتونم ترکمنی بنویسم والبت نمیتونم زیاد خوب بخونم وگرنه همه اش رو ترکمنی میرفتم
خلاصه خیییییییییلی متن جالبی بود یاد همین یـالـنگـیـتـمـاچ لـار وچیستان های ترکمنی(که یه اسم ترکمنی داشت) بابام افتادم هرشب تکرار میشد ولی باز هم یاد نداشتیم .اخر هفته است و دلتنگی
واعلیکم السالام باربولینگ دین اسلام قوات...
اگ سعی کنین میتونین

اولشو که خوب نوشتین
چیستانم تو ترکمنی بهش میگن "ماتال"
هیییی وقتی کوچیک بودم بابام همیشه از این ماتال ها واس من میگفت ولی الان بیشترشو یادم رفته...